Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku

2019.07.29

Przywrócenie nazwy ul. SOKOŁA w Sanoku.

2019-07-29 – Przywrócenie nazwy ul. SOKOŁA w Sanoku.

      Jeden z punktów Sesji Rady Miasta to: Przywrócenie nazwy ul. SOKOŁA.

Po przedstawieniu wniosku i uzasadnienia przez radną dh. Wandę Kot, po przedłożeniu stanowiska Komisji Ochrony Środowiska i Porządku Publicznego przez radnego Adama Ryniaka, Rada Miasta  jednogłośnie uchwaliła przywrócenie nazwy ul. SOKOŁA.

Sanocki „Sokół”, działający od 1889 r. zasłużył sobie już przed odzyskaniem niepodległości na nazwanie jednej z ulic Sanoka ul. SOKOŁA.

Rada Miasta Sanoka w dniu 28 stycznia 1904 r. uchwaliła nadać nowo powstałej ulicy usytuowanej między Gimnazjum, a Pocztą (obecnie Piekarnią), nazwę SOKOŁA. Burmistrzem był wówczas dh Aital Witoszyński. Prezesem PTG „Sokół” był wówczas dh inż. Władysław Adamczyk. Działo się to w okresie zaborów, a mimo to sanoccy radni potrafili docenić i uhonorować działalność patriotów głoszących idee niepodległościowe i krzewiących kulturę fizyczną.

Sokoli przyczynili się znacząco do odzyskania niepodległości, a następnie do odbudowy Miasta, a szczególnie oświaty, kultury i sportu. Działalność „Sokoła” pięknie rozwijała się do II wojny światowej.

Po wojnie Sokoli wznowili działalność, ale władze PRL nie pozwoliły na istnienie tak zasłużonej dla odzyskania niepodległości, patriotycznej organizacji.

 Formalna, protokolarna likwidacja „Sokoła” przeprowadzona z rażącym naruszeniem prawa następuje 23 listopada 1949 r. na polecenie Urzędu Wojewódzkiego Wydz. Sp.-Pol. w Rzeszowie (naczelnik A. Misztal). Likwidatorem sanockiego Gniazda, powołanym przez UW był adwokat dr Tadeusz Trendota, który sporządził protokół przekazania majątku na rzecz Gminy Miasta Sanoka.

Wszystkie ślady działalności „Sokoła” miały być „zatarte”. Obowiązki prezesa pełnił wówczas dh Władysław Fastnacht.

Tuż po likwidacji „Sokoła” na Sesji Miejskiej Rady Narodowej w dniu 14 kwietnia 1951 r. zmieniono nazwę ul. SOKOŁA na MODRZEWSKIEGO.

Zmieniono wówczas wiele nazw ulic Sanoka, np. Elżbiety Granowskiej na Mar­celego Nowotki, Królowej Bony na Hanki Sawickiej, Feliksa Gięli na 1 Maja, Słuszkiewicza na Elizy Orzeszkowej, Sobieskiego na Jaro­sława Dąbrowskiego, Zagumna na Feliksa Dzierżyńskiego itd.

Zmiany nazwy ulicy SOKOŁA dokonano nie dlatego, że Andrzej Frycz Modrzewski bardzo zasłużył się dla Sanoka, lecz wyłącznie dlatego, że „Sokół” jako organizacja patriotyczna i bardzo zasłużona dla odzyskania niepodległości Polski i dla Sanoka, była uważana za bardzo niebezpieczną dla ówczesnej władzy (w okresie „twardego stalinizmu”). 

O przywrócenie nazwy ul. SOKOŁA staraliśmy się od 30 marca 2017 r., kiedy to skierowaliśmy pierwszą prośbę do burmistrza Tadeusza Pióro i do Rady Miasta Sanoka z przewodniczącym Zbigniewem Daszykiem o przywrócenie nazwy ul. SOKOŁA. Były różne kłopoty, jak to zwykle bywa, między innymi sprzeciw Rady Dzielnicy Śródmieście i nie dało się przywrócić nazwy ul. SOKOŁA.

Po wyborze burmistrza Tomasza Matuszewskiego i Rady Miasta z przewodniczącym Andrzejem Romaniakiem, mimo pewnych kłopotów, udało nam się przekonać Radnych do głosowania za przywróceniem nazwy ul. Sokoła, za co serdecznie dziękujemy wszystkim Radnym RM Sanoka VIII kadencji.

Od 29 lipca 2019 r. mamy w Sanoku z powrotem ul SOKOŁA.

Dzieje się to w roku, w którym obchodzimy Jubileusz 130-lecia utworzenia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku – 1889-2019.

Obradom Rady Miasta przysłuchiwali się: dh. dh Barbara Milczanowska, Andrzej Budzicki, Bronisław Kielar, radna Wanda Kot, radny Adam Kornecki, Krzysztof Michalski, Marian Osękowski, Jerzy Robel, Paweł Sebastiański, Jerzy Skoczyński, Zdzisław Skrzypczyk, Henryk Sobolak.

Przy okazji apelujemy do Rady Miasta o wzięcie pod uwagę przy nadawaniu nazw nowym ulicom, następujących nazwisk: Generał dh Józef Haller,  dh Adam Pytel, dh dr Stanisław Biega.

                                                                                                                                                    Bronisław Kielar