2015.11.17

Historia 1889 – 1918 – 1945 – 1999 – 25.03.2004

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

120 LAT

Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku

 

Po wieloletnich staraniach o odzyskanie nieruchomości „Sokoła”, odebranych Towarzystwu tuż po wojnie z rażącym naruszeniem prawa, jesteśmy blisko ich pozytywnego zakończenia. Warto w tym momencie przypomnieć historię Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku, w której można wyróżnić następujące okresy działalności: 1889 – 1918 – 1945 – 1999 – 2004 – 2009.

 

1889

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku utworzone zostało w czasie, kiedy na mapie nie było Polski. Wtedy właśnie hasła:

- zabezpieczenia bytu codziennego jednostkom i społeczeństwu,

- oświaty powszechnej,

- obrony i organizacji narodu, były zaczątkiem polskiego ruchu narodowego.

Hasła zdrowia i siły, a przez zdrowe ciało przygotowanie podłoża rozwoju ducha niezłomnego, pełnego hartu, posłuchu i karności, oddanego na usługi narodu – oto cel organizacji „Sokoła”. Powyższe wyrażano w zawołaniu „W zdrowym ciele - zdrowy duch”.

Idea ta rozwijana była we Lwowie od 1867 r. W latach późniejszych powstały oddziały „Sokoła” po prowincji.

W Tarnowie powstał „Sokół” w 1884 r., w Krakowie i Przemyślu w 1885 r., w Rzeszowie 1886 r., w Jaśle, Wadowicach i Nowym Sączu w 1887 r., w Krośnie 1892, w Jarosławiu i Sanoku w 1889 r.

Wnet powstał hymn, pieśń sokola – piękny utwór Jana Lama.

Patronem gniazd sokolich został Tadeusz Kościuszko, którego rocznicę śmierci święcono (15.10.1817 r.).

 

Powołanie Towarzystwa w Sanoku zainicjował w 1888 r. dyrektor gimnazjum Karol Petelenz w raz z lekarzem miejskim dr. Karolem Zaleskim i starostą powiatowym sanockim Leonem Studzińskim. 28 czerwca 1889 roku ukonstytuował się pierwszy stały Wydział TG „Sokół” w Sanoku.

 

Uzasadniając wielką potrzebę gimnastyki w życiu ludzkim, dr Karol Zaleski powiedział m.in.:

Zaiste zdrowy i silny czuje pewność siebie, a będąc pewnym siebie nabiera wiary w siebie, ta zaś stwarza odwagę i energię. Więcej chyba nie potrzeba do kształcenia charakteru, a jednak gimnastyka osiąga jeszcze więcej w tym kierunku wyrabia bowiem przez systematyczne ćwiczenia tak pojedynczych, jak całych grup mięśni posłuszeństwo, przytomność umysłu, wyrabia odwagę, przyzwyczaja do dokładności i porządku, do znoju i pracy, uczy wytrwałości, wyrabia towarzyskość, kształci umysł piękna i odpowiednio duszę nastraja.

 

KSIĘGĘ PAMIĄTKOWĄ KU CZCI DWUDZIESTEJ PIĄTEJ ROCZNICY ZAŁOŻENIA TOWARZYSTWA GIMNASTCZNEGO „SOKÓŁ” WE LWOWIE z pieczęcią „SOKÓŁ” FILIA LWOWSKIEGO TOWARZYSTWA GIMNASTYCZNEGO W SANOKU wydaną we Lwowie w 1892 roku, otrzymaliśmy 27 marca 2009 r. od pana Jana Pawła Ziąbrowskiego z Warszawy. Księga była dla pana Jana P. Ziąbrowskiego pamiatką po dziadku Władysławie Ziąbrowskim, który jako członek „Sokoła” był gospodarzem budynku „Sokoła” w Sanoku do II wojny światowej a następnie do czasu likwidacji sanockiego „Sokoła” w 1946 roku. Księga liczy 261 stron.

Grunt pod budowę sokolni i boiska Rada Miasta Sanoka przekazała Towarzystwu w 1896 r. Burmistrzem był wtedy Cyryl Ładyżyński. Budynek sokolni wybudowali członkowie Towarzystwa w okresie zaborów, kiedy to na mapie nie było Polski. Było jednak wielu Polaków, którzy myśleli o niepodległości i czynili wszystko aby ją odzyskać.Już w 1900 r. „Sokół” wprowadził się do własnego budynku. Oficjalnie budynek oddano do użytku w 1907 r.

 

W VI Zlocie Gniazd Sokolich zorganizowanym 28 czerwca 1908 r. w Sanoku, wzięło udział 500 osób. W programie przewidziano: poświęcenie sztandaru sanockiego „Sokoła”, okolicznościowe odczyty, musztrę i pokazy gimnastyczne.

Celom na przemian ideowym, towarzyskim, rozrywkowym i zdrowotnym, odpowiadały zebrania świąteczne, środówki, bale, kręgielnia, pływalnia, ślizgawka, tenis, bilard, szachy.

W sali „Sokoła” w 1910 r. wyświetlano również pierwsze filmy w Sanoku, nazywane teatrem elektrycznym lub kinoteatrem. Prąd wytwarzany był przez agregat.

Członkowie „Sokoła” wszystkie swoje działania organizowali z myślą o odzyskaniu niepodległości przez Polskę. Na trzy lata 1914 – 1917 zawieszono działalność na skutek działań wojennych.

Członkowie sanockiego „Sokoła” wstąpili do Legionu Wschodniego przy Sokole Macierzy we Lwowie, który przemieszczono w kierunku zachodnim do Mszany Dolnej, gdzie Legion rozwiązano a większość legionistów wcielono do armii austriackiej.

Już w 1917 roku zorganizowano zebranie, wznowiono działalność statutową i przygotowywano się do walki ostatecznej o niepodległość.

 

1918

Powstało znowu Państwo Polskie. Odradzał się również sanocki „Sokół”.

31 października/1 listopada 1918 r. dh Adam Pytel z ramienia „Komitetu Samoobrony Narodowej” i jako prezes „Sokoła” uczestniczył w przejmowaniu władzy z rąk austriackiego zaborcy wraz z dr. Wojciechem Ślączką prezesem „Komitetu Samoobrony Narodowej”, kpt. Adamem Kurką, kpt. Franciszkiem Stokiem, kpt. Eugeniuszem Hoffmanem, dh. Marianem Szajną, dh. Feliksem Gielą, dh. Michałem Słuszkiewiczem, dh. dr. Karolem Zaleskim, dh. Tomaszem Rozumem, dh. Michałem Guzikiem, przedstawicielami narodowości żydowskiej: Adolfem Bendelą, Jonaszem Szpiegelem, Harzanem Sobelem, oraz pozyskanym dla sprawy polskiej por. Nappem, Czechem z miejscowego batalionu. Delegacji przewodniczył burmistrz miasta Sanoka dh dr. Paweł Biedka. Dowódcą jednostki austriackiej był Ukrainiec – płk. Maksymowicz, który miał pod sobą ok. 1000 żołnierzy, w tym 600 Czechów, 300 Niemców, Ukraińców i innych.

Z budynku „Sokoła” 1 listopada 1918 r. wyszły na ulice miasta pierwsze polskie patrole wojskowe.

 

Ignacy Paderewski napisał następujący list do Adama Pytla.

Warszawa 22 stycznia 1919 r.

Pytel, przewodniczący Sokoła, Sanok

Oby więcej rodziło się w Polsce uczuć takich, jak któremi wzruszyliście mnie Druhowie i Druhinie Sokoła sanockiego.

Taka tężyzna moralna idzie od ducha zdrowego – od tej dewizy, która przyświeca Sokołowi polskiemu.

Wy to Druhowie i Druhinie sokolskie jesteście najlepszą cegłą w gmachu narodowym, bo w Waszych zastępach płonął entuzjazm narodowy!

Wyście przygotowali młodzież na trud fizyczny i bohaterstwo.

– Historya zapisze trwałymi zgłoskami dzieje sokolstwa w Polsce.

I. J. Paderewski

Po pierwszych radościach i wzruszeniach z powodu odzyskania niepodległości znalazł się Naród wobec konieczności codziennej budowy i organizacji wywalczonej niepodległości. „Sokół” sanocki musiał również organizować swoją pracę od początku w nowych warunkach. Już 4 stycznia 1919 r. urządzono pierwszą w Niepodległej Polsce wieczornicę opłatkową dla członków „Sokoła”.

Walne Zgromadzenie członków zwołano na 6.02.1920 r. Wyremontowano budynek, uzupełniono i wyremontowano sprzęt, uporządkowano bibliotekę, urządzono czytelnię, zorganizowano „Kółko Dramatyczne” itd.W 1921 r. Sanokowi przypadła godność stolicy II Okręgu sokolego, do którego przystąpiły gniazda w Ustrzykach, Lesku, Zagórzu, Brzozowie i Pisarowcach. W 1925 r.

Rada Miasta przekazuje Towarzystwu nieużytek poza dawną kręgielnią, który członkowie „Sokoła” powoli przekształcili na nowe obszerne boisko (obecnie b. lodowisko). Poświęcono je i oddano do użytku w 1929 r. Burmistrzem był wówczas Adam Pytel.

Mimo trudności wynikających ze świadomości ówczesnego społeczeństwa oraz galopującej inflacji członkowie „Sokoła” organizowali spotkania szkoleniowe, dobroczynne, ideowe. Dużo wysiłku włożono w uświadamianie i tłumaczenie, że ideologia „Sokoła” jest nadal aktualna i ważna, mimo odzyskania niepodległości. Doprowadzono do wznowienia ćwiczeń gimnastycznych, rozgrywek piłkarskich, zawodów narciarskich i inne. „Sokół” sanocki w tym okresie wspierał harcerstwo materialnie i moralnie.

W latach trzydziestych Towarzystwo zaliczane było do najpoważniejszych organizacji mających za cel rozwój życia umysłowego i sportowego. Kwitło w „Sokole” życie towarzyskie: urządzano zabawy i wieczorki taneczne oraz różne imprezy świąteczne i okolicznościowe, działało „Kółko Dramatyczne”, ślizgawka, tenis, kręgielnia oraz czytelnia i biblioteka. „Sokół” uczestniczył w wielu uroczystościach zewnętrznych państwowych i narodowych. Organizowane były zloty w Sanoku i innych miastach.

 

W 50 rocznicę swojego istnienia, sanocki „Sokół” łączy się z całym narodem, stawia swój sztandar obok sztandaru Armii Narodowej i ślubuje Rzeczpospolitej dać swoich najlepszych i najliczniejszych druhów na Jej potrzeby w wojnie, która nadchodzi – z zawołaniem: „Niech się święci Idea wzniosła i szlachetna, niech się święci Idea Sokola!

 

Nakładem TG „Sokół”, w 1939 roku wydano opracowanie (42 strony) Tadeusza Miękisza pt. „ZARYS HISTORII TOW. GIMNASTYCZNEGO „SOKÓŁ” W SANOKU W 50-tą ROCZNICĘ JEGO ISTNIENIA”.

 

We wrześniu 1939 r. okupant (dowództwo I Dywizji Górskiej) po zajęciu miasta wyznaczył spośród powszechnie szanowanych obywateli Sanoka:. dra Jerzego Pietrzkiewicza, dra Zygmunta Kruszelnickiego, Maksymiliana Słuszkiewicza - burmistrza, Antoniego Nabywańca. Zostali oni wywiezieni do obozów Rzeszy, skąd już nie powrócili.

 

Jerzy Pietrzkiewicz dr prawa - adwokat, sekretarz sanockiego koła endeckiego (Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, a w latach dwudziestych Związek Ludowo-Narodowy), kandydat do sejmu w r. 1928 z listy nr 24 katolicko-narodowej, był ostatnim przedwojennym prezesem „Sokoła”, zginął w Buchenwaldzie.

 

Ostatnim wiceprezesem przedwojennym był dr prawa Zygmunt Kruszelnicki, który również nie powrócił z obozu w Buchenwaldzie.

 

W książce Tomasza Chomiszczaka wydanej w 2008 r. pt. „Archiwariusz zabitego Miasteczka”, w opisie pracy i wypoczynku w Śródmieściu, czytamy wypowiedź Kalmana Segala:Pomiędzy dwoma budynkami szkolnymi, obok wejścia do parku, widnieje – uwieczniony na wielu widokówkach i fotografiach - imponujący budynek Towarzystwa Sokół.W tutejszej Sali gimnastycznej okazjonalnie „urzęduje komisja poborowa” (Kalman Segal - Dolina zielonej pszenicy, 221), aleTowarzystwo na co dzień prowadzi bardzo ważną działalność sportowo-wychowawczą, ukierunkowaną na młodzież, a znane jest w okolicy z tego, iż zrzesza „najlepszą warstwę miejskiej śmietanki” (K.S. - Opowiadania z zabitego miasteczka, 47-48)²⁰. Obok poprawienia kondycji fizycznej, młodzi mieszkańcy – a zapewne nie tylko oni – mogą też liczyć na rozwój duchowy: w mieście funkcjonuje „mała salka kinowa”, czynna dwa razy w tygodniu (K.S. - Świat pełen racji, 71), a w lokalnej księgarni można zakupić „wszystkie nowości tłumaczone z literatury światowej” (K.S. - Kochankowie w Sodomie, 87).

²⁰Także w powieści „Nad dawną rzeką Sambation” Sokół nazwany jest „instytucją najbardziej wytworną”, która skupiała „towarzyską elitę miasta, śmietankę urzędniczą, zamożną inteligencję, złotą młodzież […]”. Zasady kastowe były w Sokole dość ściśle przestrzegane. Można przypuszczać, że gdyby to było sto lat wcześniej, przyjmowano by tylko rodowitą szlachtę” (K.S. - Nad dziwną rzeką Sambation, 57). W dalszym fragmencie autor opisuje, iż z kolei organizacja „Strzelec”, której działacze nie patrzyli na pochodzenie, a stawiali na masowość, miała być swoistym zrównoważeniem istnienia „Sokoła”, ale jednocześnie sanacyjną kontrpropozycja dla lewicowych organizacji, zwłaszcza PPS-u.

 

1945

Pierwsze oddziały radzieckie wkroczyły do Sanoka 3 sierpnia 1944 r. Ostatecznie wyparły z Sanoka wojsko niemieckie 9 sierpnia, a 30 września wyzwolone zostały tereny całego powiatu sanockiego.

Zaraz po wojnie członkowie „Sokoła” rozpoczęli prace organizacyjne i starania o odzyskanie swoich nieruchomości.

Przedstawię to na podstawie zachowanych dokumentów:

• w Państwowym Archiwum O.T. w Sanoku (395 Zarząd Miejski w Sanoku – TG „Sokół” ul Mickiewicza 1889-1941 r, Zespół 135 – sygnatura 592, Kat: A 308 Plany budynków przy ul. Mickiewicza 1911-1941) ),
• w Archiwum Państwowym w Rzeszowie,
• w Bibliotece Muzeum Historycznego w Sanoku,
• w Sądzie Rejonowym w Sanoku,
• w zbiorach prywatnych

 

(Pisownia zgodna z oryginałami n/w pism).

Już 14 sierpnia 1945 r. Zarząd Dzielnicy Krakowskiej (Edward Kubalski – prezes, Wójcik – sekretarz, Kazimierz Zajdzikowski – naczelnik) w imieniu Zarządu Związku zwraca się do prezesa PTG „Sokół” w Rzeszowie Władysława Wallera z wezwaniem o jak najrychlejsze uruchomienie Towarzystwa i przystąpienie do ćwiczeń – podobnie jak to dzięki życzliwemu ustosunkowaniu się Władz Państwowych, dzieje się w całym kraju. Informuje również, że Sokolstwo Polskie wraz z innymi organizacjami słowiańskimi ma wziąć udział w zapowiedzianym wszechsłowiańskim Zlocie Sokolstwa czesko-słowackiego w Pradze. Przewiduje również, na początku września Zjazd Delegatów w Krakowie.

PTG „Sokół” w Sanoku informuje Tymczasowy Zarząd Związku Sokolstwa Polskiego w Krakowie, że 1 września 1945 r. wybrany został Zarząd Tymczasowy, którego zadaniem jest podjęcie kroków w kierunku wznowienia działalności Towarzystwa i przejęcie w posiadanie budynku, który dotychczas administrowany jest przez Zarząd Miejski.

Zawiadamia również (19.09.1945 r.) Zarząd Miejski w Sanoku, że za zezwoleniem Władzy Państwowej zostaje wznowiona działalność Towarzystw w całym kraju – również w Sanoku. Uprasza się również o przekazanie budynku administrowanego przez Zarząd Miejski – Zarządowi Towarzystwa.

Komendant Posterunku Milicji Obywatelskiej w Sanoku pismem nr ....2289/45 z 27.11.1945 r. zawiadamia Starostwo Powiatowe w Sanoku, że członkowie PTG „Sokół”, obecnie zachowują się pod względem moralnym jak i politycznym bez zarzutu, w czasie okupacji niemieckiej i przed 1939 r. pod względem moralnym jak i politycznym zachowywali się bez zarzutu.

Po wizytacji szkół średnich zawodowych i powszechnych, Naczelnik Wydziału Ogólnego Kuratorium Okręgu Szkolnego Rzeszowskiego zwraca się (17.11.1945 r.) do starosty powiatu sanockiego A. Szczudlika z prośbą o ułatwienie młodzieży szkolnej korzystania z sali gimnastycznej byłego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, przez oddanie jej na potrzeby wychowania fizycznego. Pisze również, że na terenie poszczególnych szkół jak i w samym mieście nie ma w ogóle ani jednej urządzonej sali gimnastycznej. Młodzież szkolna jest całkowicie pozbawiona korzystania z dobrodziejstw wychowania fizycznego w słotne i niepogodne dni zajęć szkolnych. Kuratorium informuje również, że stwarzanie warunków ku polepszeniu zdrowia młodzieży jest podstawowym obowiązkiem czynników państwowych.

Odpis

Archiwum Państwowe w Sanoku – sygn. 762. 673

 

XLII Protokół z posiedzenia Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (w Sanoku) odbytego wspólnie z Zarządem Miejskim w dniu 28.XI.1945 w biurze wiceburmistrza o godzinie 11-15 ej.

Obecni:

• Przewodniczący Prezydium: ob. Hipolit Michał,
• Prowadzący protokół: ob. Herman Stanisław sekretarz,
• Członkowie: ob. Lisowski Władysław zast. przewodn. ob. Drwięga Karol, ob. Hydzk Francisyek, ob. Kątski Antoni.

Członkowie Zarządu Miejskiego:

• ob. Baczyński Roman - wiceburmistrz,
• ob. Kwieciński Jan,
• ob. Lisowski Józef,
• ob. Patała Ludwik.

 

7759

T-wo Gimnastyczne „Sokół” o oddanie gmachu administowanego przez Zarząd Miejski.

Powołać Komisję międzypartyjną i przedłożyć Radzie do do powzięcia odnośnej Uchwały.

 

8141

Powiatowy Komitet Wychowania Fizycznego o przygotowanie i oddanie sali gimnastycznej w domu T-wa Gimnast. „Sokół” dla celów wychowania młodzieży. Uchwalono ustosunkować się przychylnie do postulatów Komitetu.

 

Burmistrz Sanoka w następnym piśmie z dnia 17.01.1946 r. w odpowiedzi na pisma z 19.09. i 8.11.1945 r. zawiadamia Ob. Zygfryda GÖlisa prezesa TG „Sokół” w Sanoku, że Miejska Rada Narodowa w dniu 14.12.1945 r. uchwaliła oddać gmach „Sokoła” dotychczas administrowany przez Zarząd Miejski z zastrzeżeniem, że oddanie dotyczy na razie tylko budynku „Sokoła” oraz placu tenisowego. Kwestię oddania części placu położonego poniżej, na którym Gmina w czasie okupacji dużym nakładem pieniędzy zmuszona była wybudować basen pływacki pozostawić na razie otwartą.

 

Zarząd Związku Sokolstwa Polskiego w Krakowie, oraz Zarząd Okręgu w Rzeszowie wzywają Gniazdo sanockie do rozpoczęcia pracy. Tymczasowy Zarząd Towarzystwa w Sanoku z przewodniczącym Władysławem Fastnachtem i sekretarzem Tadeuszem Wojtowiczem zwołuje Walne Zgromadzenie Członków Towarzystwa, we własnej sali, na dzień 13.01.1946 r.

 

Odpis

13 stycznia 1946 r. Walne Zebranie „Sokoła” w Sanoku

Zaproszeni - i obecni (v)

1. Augustyński Stanisław –, 2. Baczyńska Zofia –, 3. Bartosiewicz Franciszek –, 4. inż.Beksiński Stanisław –, 5. Bieniasz Adam v, 6. Bogusz Władysław v, 7. Borczyk Czesław v, 8. Borczyk Maria v, 9. Bubella -, 10. Bubellowa Maria v, 11. Buczek Bronisława –, 12. Błażówna Jadwigaz d. Czyrska v, 13. Borczyk Władysław v, 14. Borczyk Czesław v, 15. Bylińska Maria v, 16. Baresz Emil –, 17. Buthrewer Maria -, 19. Charchalis Roman v, 20. Stefania Chmura z d. Pernalówna v, 21. Chmura Stanisław v, 22. Chytła Stanisław –, 23. Dyr. Cwięka Michał -24. Dziuban Janina -, 25. Dziuban Aleksandra v, 26. Dżuganówna Stanisława –, 27. Dziubanowa Wilhelmina v, 28. Dr Domański Stanisław –, 29. Dworski Tadeusz –, 30. Dębiec Stanisław –, 31. Fastnacht Władysław v, 32. Filipczak Bronisław - rejent v, 33. Fiala Franciszek –34. Grzybówna Janina –, 35. Głowacka Stanisława -, 36. Gőlis Zygfryd v, 37. Hrabar Janina -, 38. Herman Stanisław v, 39. Ilkow -, 40. Januszkiewicz Eugenia v, 41. Jacewicz Janina –, 42. Jayko Franciszek –, 43. Jakubowski Józef –, 44. Kopecka Olga –, 45. Kostek Maria –, 46. Kornecka Stanisława –, 47. Ludmiła Kurek p.mężu Schmidt -, 48. Kocyłowska Irena –, 49. Kochówna Hermina v, 50. Kondyjowski Teofil –, 51. Kowal Władysław –, 52. Kopiela Joanna v, 53. Kreowski Władysław -, 54. Kuklewicz Józef –, 55. Kulpińki Władysław –, 56. Kędzierski Bronisław –, 57. Konopnicki Hieronim –, 58. Kucz Adam –, 59. Lisowski Władysław v, 60. Liwoczówna Janina v, 61. Martynowska Bogumiła –, 62. Milanowska –, 63. Mleczkowa Jadwiga –, 64. Sarkady Zofia z d.Milczanowska v, 65. Warchał Stanisława v, 66. Malikowski Mieczysław v, 67. Morawski Józef –, 68. Michalski Kazimierz v, 69. Miękisz Tadeusz -, 70. Klipczak Bronisław, 71. Misiewicz Jan –, 72. Morończyk Antoni v, 73. Moszoro Franciszek v, 74. Mozołowski Wiktor –, 75. Mędryk Stanisław v, 76. Mędryk Irena v, 77. Mielecki Tadeusz v, 78. ks. Mikoś Jakub –, 79. Mędryk Jadwiga v, 80. Mleczko Stanisław –, 81. Nazarkiewicz Tadeusz v, 82. Nowak Jan - notariusz, 83. Pietrzkiewicz Zofia v, 84. Pytel Helena –, 85. Perucka (Wilkowa) Jadwiga–, 86. Pirożyńska Zofia v, 87. Poprawski Roman –, 88. Pankówna Maria v, 89. Patała Ludwik v, 90. Patała Eugeniusz v, 91. Peszkowski Zygmunt v, 92. Piątek Roman –, 93 Pirożyński Stanisław v, 94. Potocki Stanisław v, 95. Prodziewicz Orest –, 96. Polityński Bronisław v, 97. Pirożyński Maria –, 98. ks. Rabczak Paweł –, 99. Radwański Jan –, 100. inż. Rozwadowski Stanisław –, 101. Rudak Emil –, 102. Ryniak Kazimierz v, 103. Ratajska Jadwiga v, 104. Rachelówna Izydora p. mężu Torma -, 105. Sebastiański Marian v, 106. Sebastiańska Krystyna v, 107. Słuszkiewicz Zygmunta –, 108. Słuszkiewicz Maria p. mężu Czerepaniak v, 109. Strachocka Janina v, 110. Schwandowa Bronisława –, 111. Schwarz Józefa z d. Sobol –, 112. Steciak Jadwiga –, 113. Stefańska Seweryna –, 114. Stefański Tadeusz v, 115. Stefańska Kazimiera v,116. Sarnowska Jadwiga –, 117. Serednicki Julian –, 118. Stasiczak Jadwiga –, 119. Słuszkiewicz Jan –, 120. Stropek Kazimierz v, 121. Szuber Józef –, 122. Śliwiński Tadeusz –, 123. Sarnowski Marian –, 124. Teodorowicz Emil v, 125. Trendota Tadeusz - adwokat -, 126. Wanic Franciszek –, 127. Weidl Ferdynand v, 128.Wilk Antoni –, 129. Wojtowicz Tadeusz –, 130. Wolwowicz Mieczysław –, 131. Wichert Antonina v, 132. Wyrwicz Henryk v, 133. Wojtowicz Tadeusz Jan –, 134. Wojtanowicz Zbigniew –, 135. Wróbel Józef –, 136. Wójcik Józef –, 137. Wilkowa Jadwiga v, 138. Wasylewicz Matylda v, 139. Wieczorkówna Aleksandra –, 140. Warchał Stanisława v, 141. Wilczkowa Maria –, 142.Wójcik Wanda v, 143. Wójcik Jan v, 144. Wojtanowicz Jadwiga v, 145. Wojtanowicz Danuta –, 146. Zegarska Helena v, 147. Zegarska Kazimiera v, 148. Zbyszycka Stefania.

Zaproszonych – 148, Obecnych - 62.

Przepisał: Bronisław Kielar

 

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku zawiadamia Związek TG ”Sokół” w Krakowie (26.02.1946 r.) o objęciu w posiadanie budynku, o rozpoczęciu pracy z młodzieżą oraz o wyborze Zarządu w następującym składzie: prezes – Antoni Marończyk, wiceprezesi – Władysław Fastnacht i Zygfryd GÖlis, naczelnik – Stanisław Pirożyński, sekretarz – Emil Teodorowicz, skarbnik – Mieczysław Malikowski, gospodarz – Ludwik Patała, członkowie – Zofia Pirożyńska, Władysław Kucawski, Franciszek Moszoro, Kazimierz Stropek, Zygmunta Słuszkiewicz, Leopold Szwarc, Jan Wójcik, Adam Bieniasz, Stanisław Chytła. Komunikuje również, że wojskowe przedsiębiorstwo kinowe „Kino Podhalanka w Sanoku” bez zgody Towarzystwa, zajmuje salę gimnastyczną „Sokoła” na Kino, w której mają być wyświetlane filmy w piątki, soboty i niedziele.

 

26.02.1946 r. wybrano Zarząd TG „Sokół” w Sanoku:

• Antoni Marończyk – prezes,
• Władysław Fastnacht – wiceprezes,
• Zygfryd GÖlis – wiceprezes,
• Stanisław Pirożyński – naczelnik,
• Emil Teodorowicz – sekretarz,
• Mieczysław Malikowski – skarbnik,
• Ludwik Patała – gospodarz,
• Zofia Pirożyńska, Władysław Kucawski, Franciszek Moszoro, Kazimierz Stropek, Zygmunta Słuszkiewicz, Leopold Szwarc, Jan Wójcik, Adam Bieniasz, Stanisław Chytła – członkowie.

 

Lista członków TG „Sokół” w Sanoku płacących składki za miesiąc marzec 1946 r.

Pan Zbigniew Ziąbrowski, syn Władysława Ziąbrowskiego (gospodarza budynku „Sokoła” do wybuchu wojny i do czasu likwidacji Towarzystwa w 1946 r.), przekazał niniejszą listę Danucie Miciak, która przekazała ją Eugeniuszowi Czerepaniakowi, który w dniu 9 stycznia 2009 r. przekazał na posiedzeniu Zarządu TG „Sokół” Bronisławowi Kielarowi.

 

Stanisław Augustyński, Tadeusz Augustyński, Józef Adamski, Karol Baranowicz, Antoni Baranowicz, Zofia Baczyńska, Franciszek Bartosiewicz, Emil Baresz, Stanisław Beksiński, Maria Borczyk, Czesław Borczyk, Władysław Bogusz, Józef Bubella, Domicela Bubella, Bronisława Buczek, Irena Butkiewicz, Maria Bylińska, Adam Bieniasz, Roman Charchalis, Stefania Chmurowa, Stanisław Chmura, Kazimiera Chomiak, Stanisława Chomiak, Stanisław Chytła, Jadwiga Czyrska, Michał Ćwięka, Stanisław Dębiec, Stanisław Domański, Władysław Dutkiewicz, Tadeusz Dworski, Janina Dziuban, Wilhelmina Dziubanowa, Aleksandra Dziuban, Władysław Fastnacht, Franciszka Fejkiel, Bronisław Filipczak, Włodzimierz Furdyn, Władysław Gołkowski, Zygfryd Gőlis, Tadeusz Granatowski, Janina Grzybówna, Stanisław Hardy, Maria Hardy, Stanisław Herman, Janina Hrabarowa, Konstanty Ilków, Józef Jakubowski, Eugenia Januszkiewicz, Franciszek Jayko, Stanisław Kurawko, Maria Kortek, Irena Kocyłowska, Hermina Kochana, Teofil Kondyjowski, Bronisław Kędzierski, Władysław Kowal, Joanna Kopiec, Władysław Krzowski, Albina Krzysik, Władysław Kulpiński, Roman Knopp, O. Kopecka, Zygmunt Leszczynowa, Władysław Lisowski, Janina Liwaczówna, Stefan Lewicki, Tadeusz Lorenc, Mieczysław Malikowski, Bogumiła Martynowska, Stefan Marzyński, ks. Jakub Mikoś, Jan Misiewicz, Tadeusz Miękisz, Kazimierz Michalski, Stanisław Medryk, Irena Medryk, Jadwiga Medryk, Tadeusz Medryk, Stanisław Mleczko, Jadwiga Mleczko, Tadeusz Mękarski, Andrzej Michalczyk, Tadeusz Mielecki, Franciszek Moszoro, Antoni Korończyk, Izabela Morończyk, Władysław Materniak, Piotr Mądry, Izabela Naczasówna, Gustaw Nowotarski, Jan Nowak, Tadeusz Nazarkiewicz, Bogusław Najbar, Kazimierz Niemiec, Marian Orłoś, Maria Pankówna, Zofia Pietrzkiewiczowa, Antoni Pelczar, Stanisław Pirożyński, Zofia Pirożyńska, Ludwik Patała, Zbigniew Patała, Eugeniusz Patała, Roman Poprawski, Zygmunt Peszkowski, Roman Piątek, Stanisław Potocki, Bronisław Politański, Helena Pytel, Albina Pankiewicz, Jadwiga Polańska, Jan Radwański, Jadwiga Ratajska, ks. Paweł Rabczak, Władysław Rogowski, Stanisław Rozwadowski, Tadeusz Robel, Mieczysław Robel, Kazimierz Rozum, Emil Rudak, Mieczysław Rajchel, Jadwiga Sarnowska, Marian Sebastjański, Krystyna Sebastjańska, Zygmunta Słuszkiewicz, Jan Słuszkiewicz, Maria Słuszkiewicz (Czerepaniak), Franciszek Strachocki, Janina Strachocka, Bronisława Szwandowa, Józefa Szwarcówna, Leopold Szwarc, Danuta Solarska, Jadwiga Steciakowa, Tadeusz Stefański, Janina Stefańska, Stefan Stefański, Kazimiera Stefańska, Jadwiga Stasiczek, Juljan Serednicki, Stefania Schabieńska, Kazimiera Stropek, Tadeusz Strigl, Józef Szuber, Eugeniusz Szczerba, Stanisław Święch, Zofia Sarkady, Ludmiła z Kurków Schmidtowa, Emil Teodorowicz, Bronisław Trzyska, Stanisław Tyski, Tadeusz Trendota, Tomasz Tomasik, Mieczysław Urbański, Franciszek Wanic, Matylda Wasilewicz, Ferdynand Wejdel, Antonina Wicher, Antoni Wilk, Jadwiga Wilkowa, Jadwiga Wilkówna, Tadeusz Wojtowicz, Bolesław Wojtowicz, Zbigniew Wojtanowicz, Jadwiga Wojtanowicz, Mieczysław Wołwowicz, Jan Wiesiołek, Joanna Węgrzyniakowa, Marian Wierzbiński, Maria Wilczkowi, Albina Wójcikówna,Wanda Wójcikowi, Jan Wójcik, Józef Wróbel, Henryk Wyćwicz, Stanisława Warchoł, Helena Zegarska, Kazimiera Zegarska, Stefania Zbyszycka.

W związku z odmową zarejestrowania Towarzystwa przez Wojewódzki Rzeszowski – Wydział Społeczno-Polityczny pismem .II/4348/45 z 6.03.1946 r. następuje bardzo długa przerwa w działalności Towarzystwa.

W odpowiedzi na pismo „Sokoła” w Sanoku Urząd Wojewódzki Rzeszowski – Wydział Społeczno-Polityczny pismem L.II/4348/45 z 6.03.1946 r. do Ob. Teodorowicza Emila i tow. Założycieli „T-wa Gimnastycznego Sokół” w Sanoku odmawia zarejestrowania Towarzystwa, ponieważ poszczególni członkowie mogą zrzeszać się w organizacjach „Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego”, które mają być utworzone na podstawie Dekretu z dnia 16.01.1946 r. o utworzeniu urzędów i rad wychowania fizycznego i przysposobienia Wojskowego /Dz.U.R.P. Nr 3 poz.25/, a które również mają za zadanie wychowanie fizyczne. Na odwrocie pisma: Wydz. II (na odpisie wydz. I) do Starostwa Powiatowego w Sanoku - Urząd Wojewódzki udziela do wiadomości nadzorowania, by Stowarzyszenie powyższe nie prowadziło działalności.

 

29.09.1947 – pismo odręczne U.W. w Rzeszowie (SP-P.II/2/152/47) do Starostwa Powiatowego w Sanoku – U.W. zamierza przystąpić do likwidacji T.G. „Sokół” w Sanoku, w związku z tym poleca się:

• zbadać i zapodać obecny byt prawny tego Towarzystwa,
• w czyim posiadaniu znajduje się obecnie jego majątek (budynek itd.), kto ten majątek

użytkuje i na jakiej podstawie,

• zapodać imię i nazwisko oraz adres ostatniego prezesa Towarzystwa,
• zapodać imię i nazwisko oraz adres osoby godnej zaufania, której można by powierzyć funkcję likwidatora omawianego Towarzystwa.

Podpisał za Wojewodę .... Kier. Oddziału.

 

6.10.1947 – pismo Starosty Sanockiego Andrzeja Szczudlika (Sp-8/48/47) do U.W. Wydz.Społ.- Polityczny w Rzeszowie w sprawie zarządzenia z dnia 30.09.1947 r. (SP-P.II/2/152/47) dotyczącego likwidacji T.G. „Sokół” w Sanoku. Donoszę, że w roku 1945 Zarząd Towarzystwa „Sokół” w Sanoku wniósł za pośrednictwem tutejszego Starostwa prośbę do U.W. o zarejestrowanie tego stowarzyszenia. U.W. decyzją z 6.03.1946 r. (II/4348/45) odmówił zarejestrowania. Budynek „Sokoła” wraz z urządzeniem wewnętrznym i boiskiem zajęło bezpodstawnie wojsko na „Dom Żołnierza”, prowadzi tam kinoteatr, wynajmuje salę na różne imprezy.Ostatnim prezesem „Sokoła” przed wybuchem wojny był Jerzy Pietrzkiewicz, który zmarł, zaś jego zastępca zmarł na Węgrzech. W roku 1945 został wybrany Zarząd tymczasowy. Prezes tego Zarządu wyjechał z Sanoka, a zastępcą jest Władysław Fastnacht, zam. w Sanoku przy ul. Głowackiego 11. Jako kandydata na likwidatora powyższego stowarzyszenia proponuję Stefana Stefańskiego – Kierownika Referatu Kultury i Sztuki, zam. w Sanoku przy ul. Mickiewicza 3.

 

14.10.1947 – pismo U.W. Rzeszowskiego (SP-P.II/2/152/47) do Starostwa Powiatowego w Sanoku. Nawiązując do sprawozdania z dnia 6.10.1947 r.(Sp-8/48/47) U.W. prosi o zapodanie kiedy, oraz która jednostka wojskowa zajęła bezpodstawnie budynek T-wa Gimn. „Sokół” w Sanoku.

Podpisał za Wojewodę .... Naczelnik Wydz..

 

14.10.1947 – pismo Wicestarosty Sanockiego Kazimierza Opulskiego (Sp.8/57/47) do U.W. Wydz. Społ.-Polityczny w Rzeszowie. Na zarządzenie z dnia 14,10.1947 (Sp-8/52/47) donoszę, że budynek Tow. Gimn.„Sokół” w Sanoku zajęła jesienią 1945 r. 8 Dywizja Drezneńska. Po wyjeździe w roku bieżącym 8 Dywizji Drezneńskiej budynek „Sokoła” zajmuje 26 Pułk Piechoty.

 

25.11.1947 - Urząd Wojewódzki Rzeszowski –Wydz. Samorządowy w piśmie Nr SF.II-5/104/47 wzmiankuje o tym, że „Kino Sokół” w Sanoku zostaje przekazane Towarzystwu Przyjaciół Żołnierza.

 

8.03.1948 – pismo Starosty Sanockiego Andrzeja Szczudlika (Sp.6/5/48) do U.W. Wydz. Społ.-Politycznego w Rzeszowie. Na zarządzenie z 4.02.1948 r. (SP-P.II/2/29/48) donoszę na podstawie przeprowadzonych dochodzeń, że przed wojną istniały na terenie powiatu 3 gniazda Tow. Gimn. „Sokół” a to w Rymanowie , Sanoku i Zagórzu. W Rymanowie posiada gniazdo „Sokoła” realność obj. whl. 569. Na tej realności znajduje się dom piętrowy, murowany, kryty blachą. W domu znajduje się 8 ubikacyj i duża sala, zaś obok domu nieoparkanione boisko „Sokoła”. W czasie okupacji jak i po okupacji nieruchomość ta pozostała pod zarządem miejskim, a kiedy „Sokół” został rozwiązany, Zarząd Miejski w Rymanowie oddał całą nieruchomość do użytku „Domu Kultury Ludowej” w Rymanowie. Ostatnim prezesem gniazda „Sokoła” w Rymanowie był Dr Ignacy Bielecki, lekarz, zamieszkały obecnie w Rymanowie przy ul. Krakowskiej 15. W Sanoku znajduje się również dom murowany z dużą salą i 8 ubikacjami oraz oparkowane boisko. Nieruchomość ta w czasie okupacji była pod zarządem miejskim. W roku 1945 zajęło tę nieruchomość Polskie Wojsko i dotychczas ją użytkuje jako „Dom Żołnierza”.Osobą zainteresowaną, której można doręczyć decyzję o likwidacji jest zastępca ostatniego prezesa Władysław Fastnacht, zam w Sanoku przy ul. Głowackiego 11. W Zagórzu istniał murowany dom parterowy i boisko. Dom został w roku 1943 spalony przez Niemców, a następnie przez nich odbudowany. Po rozwiązaniu „Sokoła” budynek został przeznaczony na „Dom Ludowy”. Osobą, której można przesłać decyzję o likwidacji, jest członek Zarządu Franciszek Znamierowski, emerytowany maszynista kolejowy, zam. w Zagórzu.

 

13.07.1948 - pismo Starosty Sanockiego Andrzeja Szczudlika (Sp.24/5/48) do U.W. Wydz. Społ.-Politycznego w Rzeszowie.Wykonując zarządzenie z 9.07.1998 r. (SP-P.II/2/ /48), przedstawiam następujące osoby na likwidatorów Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” na terenie tutejszego powiatu:

1. D-ra Ignacego Bieleckiego, lekarza zam. w Rymanowie przy ul. Krakowskiej 15,
2. Władysława Fastnachta, zam. w Sanoku przy ul. Głowackiego 11 do likwidacji „Sokoła” w Sanoku,
3. Franciszka Znamirowskiego, emerytowanego maszynistę kolejowego, zam. w Zagórzu do likwidacji „Sokoła” w Zagórzu.

 

12.03.1949 - pismo poufne – Naczelnik Urzędu .......... w Sanoku St. Leszczyński do Ob. Wojewody Rzeszowskiego. Nawiązując do pisma okólnego poufnego Ministerstwa Administr. Publicznej-Departament Polityczny z dnia 23.11.1948, L.dz.II-PS.3139/48/pf a adresowanego do ob.ob.Wojewodów oraz pisma poufnego Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Rzeszowie-Wydział Likwidacyjny, Oddział II, z dnia 21.2.1949 r. Nr.L.II-53/12/Ref/I/49 i z dnia 3.III.1949, Nr.L.II-53/15/49 w sprawie nieruchomości stanowiących własność b. Tow. Gimn. „Sokół” przedstawia się Ob. Wojewodzie do dyspozycji nieruchomość stanowiącą własność b. Polskiego Tow. Gimnast. „Sokół” w Z a g ó r z u, pow. Sanok a mianowicie realność obj. lwh 124 ks.gr.gm.kat. Zagórz, a składającej się z pbud. 408, pgr. 160/2/ogrod/, pgr. 166/2./rola i pgr.172 /rola/. Na powyższej realności pobudowany jest budynek murowany parterowy. Nieruchomość powyższa została przekazana w Zarząd Zarządowi Gminnemu Sanok-Wieś w Sanoku, dnia 31.5.1946 r. w myśl art. 7 ustawy z 6.5.1945 o majątkach opuszczonych i porzuconych (Dz.U.R.P.Nr.17,poz.97) przez tut. Urząd, względnie przez b. Woj. Oddział Tymczasowego Zarządu Państwowego-Ekspozytura w Sanoku. Wedle informacji uzyskanych w Zarządzie Gminnym Sanok-Wieś w Sanoku - tenże Zarząd Gminny mimo przekazania nie administrował powyższą nieruchomością, która została odremontowana kosztem b. P.P.S. W budynku powyższym mieści się obecnie „Dom Ludowy”, w którym skupiają się wszystkie organizacje.Powyższa nieruchomość w Zagórzu figurowała w tut. ewidencji do dnia dzisiejszego i została z dniem dzisiejszym skreślona w myśl polecenia Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Rzeszowie. W Sanoku przy ul. Mickiewicza 9 znajduje się nieruchomość b. Tow. Gimn. „Sokół” w Sanoku, obj.lwh.606 Sanok I, składająca się z pbud. 392 oraz pgr. 451 i 25/26. Na powyższej nieruchomości pobudowany jest budynek murowany parterowy. Budynek powyższy znajduje się w zarządziei użytkowaniu Wojska Polskiego. Prócz powyższych, w miejscowościach L e s k o, R y m a n ó w i B r z o z ó w znajdują się nieruchomości stanowiące własność b. Tow. Gimn. „Sokół”. Nadmienia się jednak, że tylko nieruchomość położona w ZAGÓRZU pow. Sanok i stanowiąca własność b. Polskiego Towarzystwa Gimnastyczn. „Sokół” znajdowała się w tut. ewidencji.

 

17.03.1949 – pismo U.M. w Sanoku (L: 2407/49) do U.W. Wydz. Społ.-Pol. w Rzeszowie. Wykonanie tamt. zarządzenia z dnia 12.03.1949 L: S.O.S.I/28/49 Zarząd Miejski uprasza o powierzenie funkcji likwidatora T-wa gimnast. „Sokół” na rzecz gminy m. Sanoka ob. Drowi Tadeuszowi Trendocie adwokatowi i syndykowi miejskiemu zamieszkałemu w Sanoku przy ul. Sobieskiego 8. Podpisał Burmistrz –podpis nieczytelny (burmistrzem był wtedy Michał Hipner).

 

 

15.04.1949 – pismo U.W. Rzeszowskiego – Wydz. Społ.-Polityczny (L.SPS.I/5/28/49)do Ob. dra Trendoty Tadeusza adwokata w Sanoku ul. Sobieskiego 8. Decyzją z dnia 24.3.1949 r. L. SPS.I/5/28/49 Urząd Wojew. zarządził likwidację T-wa Gimn. Sokół w Sanoku. Wobec uprawomocnienia się pow. decyzji Urząd Wojew. na podstawie art.38 prawa o stowarzyszeniach z dnia 27.10.32 r. (Dz.U.R.P. nr 94, poz. 808) mianuje Obywatela likwidatorem w/w T-wa. Cały majątek likwidowanego T-wa przekazać należy na rzecz Zarządu Miejskiego w Sanoku, na cele kulturalno-oświatowe oraz wychowania fizycznego. W związku z tym winien Obywatel niezwłocznie przejąć protokolarnie wszelkie księgi oraz akta T-wa, ustalić majątek ruchomy i nieruchomy, ustalić wierzycieli i dłużników likwidowanego T-wa. Likwidację przeprowadzić należy zgodnie z art. 39 wyż cyt. prawa. Po zakończeniu likwidacji należy złożyć Urzędowi Wojew. sprawozdanie z dołączeniem odpisów protokołów zdawczo-odbiorczych. Zaspokojenie pretensji wierzycieli, ściągnięcie kwot od dłużników, oraz uregulowanie należności związanych z przeprowadzeniem likwidacji, należeć będzie do Zarządu Miejskiego jako przejmującego majątek. Podpisał: za Wojewodę mgr R. Biliński Kier. Oddz.

 

Sanok, 29.12.1949 r.

Do Urzędu Wojewódzkiego Rzeszowskiego Wydział Społ.-Politycznyw Rzeszowie Do L. SP.S.I/5/28/49

Stosownie do zarządzenia z dnia 15 kwietnia 1949 L. SP.S.I/5/28/49 donoszę, że przeprowadziłem likwidację Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku, w dowód czego załączam jeden egzemplarz protokołu zdawczo-odbiorczego z dnia 23.11.1949 r. Jak wynika z powyższego protokołu pozostał po powyższym Towarzystwie majątek nieruchomy w postaci nieruchomości położonej w Sanoku przy ul. Mickiewicza 13 wraz z jednopiętrowym budynkiem murowanym, oraz w postaci inwentarza ruchomego, stanowiącego urządzenie, szczegółowo opisany w załączonym protokole. Nie stwierdzono żadnych wierzytelności, ani też długów. Cały ujęty protokołem zdawczo odbiorczym majątek TG „Sokół” w Sanoku oddano w posiadanie Zarządowi m. Sanoka, jak to wynika z załączonego protokołu. Równocześnie zauważam, że po jednym egzemplarzu protokołu zdawczo-odbiorczego otrzymali: 1) Zarząd m. Sanoka, 2) Ob. Fastnacht Władysław, b.T. Wiceprezes Tow. „Sokół”, 3) Dowództwo jednostki wojskowej Nr.1753, jako częściowej użytkowniczki Gmachu „Sokoła”. W końcu dołączam odpis pisma, skierowanego do Zarządu Miejskiego w Sanoku. Załączników 2.

ADWOKAT Dr TADEUSZ TRENDOTA SANOK (podpis nieczytelny)

 

 

Władze PRL, powstanie „Sokoła” we Lwowie w 1867 r. uznały za początki sportu w Polsce.

 

 

 

 

1999

Wznowienie działalności Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku

Latem 1999 r. ujawniony został fakt przechowywania sztandaru „Sokoła”, przez Teresę Dalską i jej córkę Annę Kindlarską-Dalską, w ich domu przy ul. Młynarskiej. Sztandar Towarzystwa wykonany w 1901 r. był przechowywany i zabezpieczony przed zniszczeniem od 1939 r. przez Tadeusza Zbyszyckiego. Pan mjr Zbyszycki przed wyjazdem do Argentyny w 1957 r. przekazuje sztandar zaufanym członkom Towarzystwa Jadwidze i Romanowi Słuszkiewiczom, których córka Teresa Dalska a następnie wnuczka Anna Dalska-Kindlarska kolejno przechowują sztandar aż do 2000 r.

Fakt ten staje się początkiem dyskusji w Zarządzie Towarzystwa Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej z prezesem komandorem mgr inż. Zbigniewem Koziarzem, a także na spotkaniach w gronie zainteresowanych osób, w domu Państwa Ludmiły i Zbigniewa Kazimierza Patałów w Sanoku, gdzie zaproponowano wznowienie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku.

Na „Uroczystym Zebraniu” zorganizowanym 20.12.2000 r. w Sali Herbowej Urzędu Miasta, Panie Teresa Dalska i Anna Dalska-Kindlarska w obecności notariusza pani Lidii Górskiej-Galewicz, przekazały sztandar Towarzystwu. Na pierwszej stronie sztandaru wyhaftowany jest napis: „Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „SOKÓŁ” w Sanoku. 1901 R”. Na stronie drugiej widzimy sokoła w locie, a pod nim gałązki – dębową i laurową. Sztandar był poświęcony 28 czerwca 1908 r.

Zarząd Towarzystwa po zapoznaniu się ze stanem budynku „Sokoła” stwierdza, że nadaje się on do remontu kapitalnego – potrzebny jest również użytkownik, który mógłby zająć się działalnością dochodową i remontem budynku. Prośby kierowane przez PTG „Sokół” w Sanoku do władz Miasta, dotyczące zwrotu nieruchomości Towarzystwu nie znalazły poparcia u Burmistrza Zbigniewa Daszyka, Zarządu i Rady Miasta (pierwsze pismo z dnia 27.11.2000 r.). Władze miasta nieruchomości nie zwróciły Towarzystwu ale podjęły działania w kierunku przeprowadzenia remontu i zagospodarowania budynku.

 

 

 

 

 

 

 

 

Rada Miasta Sanoka Uchwałą Nr XLVIII/4

29/2001 z dnia 23.10.2001 r. wyraża zgodę na wydzierżawienie nieruchomości na okres do 15 lat, z przeznaczeniem na prowadzenie działalności kulturalno-oświatowej, usługowej, gastronomicznej. Burmistrzem był wtedy Zbigniew Daszyk, a przewodniczacym Rady Miasta Jan Pawlik.

Zarząd PTG „Sokół” czynił starania dotyczące unieważnienia decyzji likwidującej Towarzystwo. Było to jednak niemożliwe z powodu nie uznania Towarzystwa za następcę prawnego „Sokoła” przedwojennego.

Na wniosek przedwojennych członków „Sokoła”: Marii Czerepaniak, Janiny Stefańskiej, Ludmiły Schmidt, Czesława Borczyka, Zygmunta Hipolita Kellera, Zbigniewa Patały MSWiA Decyzją ZK-VI-432/03/1 z dnia 25.03.2004 r. postanawia stwierdzić nieważność decyzji Wydziału Społeczno-Politycznego Urzędu Wojewódzkiego Rzeszowskiego z dnia 6 marca 1946 r., znak: L.II/4348/45 na mocy której odmówiono zarejestrowania TG „Sokół” w Sanoku. W piśmie zawarte jest również wyjaśnienie, że weryfikacja decyzji orzekającej o majątku tego stowarzyszenia może nastąpić tylko na wniosek statutowych organów stowarzyszenia, powstałego po reaktywowaniu jego działalności w wyniku stwierdzenia nieważności decyzji o likwidacji tego stowarzyszenia

W związku z decyzją M.S.W.i A. z dnia 25.03.2004 r. (ZK-VI-432/03/1), stwierdzającej nieważność decyzji Urzędu Wojewódzkiego Rzeszowskiego –Wydział Społeczno-Polityczny z dnia 6 marca 1946 r. (L.II/4348/45), na mocy której odmówiono zarejestrowania PTG „Sokół” w Sanoku oraz w związku ze stwierdzeniem w tymże piśmie, że weryfikacja decyzji orzekającej o majątku tego stowarzyszenia może nastąpić tylko na wniosek statutowych organów stowarzyszenia, powstałego po reaktywowaniu jego działalności w wyniku stwierdzenia nieważności decyzji o likwidacji tego stowarzyszenia - na zebraniu Zarządu w dniu 17.05.2004 r. poinformowałem (B. Kielar), że za tydzień przygotuję treść odpowiedniej Ustawy i projekty uchwał oraz zgłoszę wnioski dotyczące likwidacji Towarzystwa . Po likwidacji, a następnie po reaktywowaniu Towarzystwa przez członków przedwojennego „Sokoła”, można by było odzyskać nieruchomości.

Wniosek o likwidację PTG „Sokół” został odrzucony przez Zarząd w stosunku 5:1. W związku z powyższym, z członkowstwa w PTG „Sokół” zrezygnowało część członków i rozpoczęło prace nad reaktywowaniem TG „Sokół” przez przedwojennych członków.

 

2004

Reaktywowanie TG „Sokół” w Sanoku

 

Na zebraniu zorganizowanym w dniu 11 lipca 2004 r. w domu Ludmiły i Zbigniewa Kazimierza Patałów, na którym postanowiono reaktywować Towarzystwo obecni byli przedwojenni członkowie: Maria Czerepaniak, Janina Maczek, Zofia Sarkady, Ludmiła Schmidt, Janina Stefańska, Hipolit Zygmunt Keller, Zbigniew Kazimierz Patała oraz Ludmiła Patała, Eugeniusz Czerepaniak, Bronisław Kielar, Barbara Milczanowska, Paweł Sebastiański.