2019.11.04
101 ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI PRZEZ POLSKĘ
10.11.2019 – SDK w Sanoku – Film POLONIA RESTITUTA – Premierowy pokaz po cyfrowej rekonstrukcji
11.11.2019 – Zbiórka POCZTÓW SZTANDAROWYCH koło Domu Sokoła o godz. 1035.
Delegacja „Sokoła” złoży wiązankę kwiatów i zapali znicz pamięci pod rzeźbą „SOKOŁA ZRYWAJĄCEGO KAJDANY NIEWOLI”.
Wymarsz do Kościoła pw. Przemienienia Pańskiego o godz. 1045.
Po mszy świętej, przemarsz na Cmentarz Centralny.
Zdjęcia: Paweł Sebastiański
https://esanok.pl/2019/sanok-na-miano-patriotow-musimy-dopiero-zapracowac-video-foto-00e2mp.html
1918 – Odzyskanie niepodległości przez Sanok i Polskę
Nadszedł rok 1918, rozpadły się 3 wrogie mocarstwa.
Z chaosu wojennego wyłoniła się Wolna, Zjednoczona i Niepodległa Polska.
Powstało znowu Państwo Polskie. Odradzał się również sanocki „Sokół”.
31 października/1 listopada 1918 r. dh Adam Pytel z ramienia „Komitetu Samoobrony Narodowej” i jako prezes „Sokoła” uczestniczył w przejmowaniu władzy z rąk austriackiego zaborcy wraz z dr. Wojciechem Ślączką, prezesem „Komitetu Samoobrony Narodowej”, kpt. Eugeniuszem Hoffmanem, kpt. Adamem Kurką, kpt. Franciszkiem Stokiem, dh. Feliksem Gielą, dh. Michałem Guzikiem, dh. Tomaszem Rozumem, dh. Marianem Szajną, dh. Michałem Słuszkiewiczem, dh. dr. Karolem Zaleskim, przedstawicielami narodowości żydowskiej: Adolfem Bendelą, Harzanem Sobelem, Jonaszem Szpiegelem, oraz pozyskanym dla sprawy polskiej por. Nappem, Czechem z miejscowego batalionu.
Delegacji przewodniczył burmistrz miasta Sanoka dh dr. Paweł Biedka.
Dowódcą jednostki austriackiej stacjonującej przy ul. Mickiewicza 21 (obecnie Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku) był Ukrainiec – płk. Maksymowicz, który miał pod sobą ok. 1000 żołnierzy, w tym 600 Czechów, 300 Niemców, Ukraińców i innych.
Płk. Maksymowicz został odstawiony pod eskortą do Krakowa, żołnierze narodowości czeskiej wyjechali umundurowani i z uzbrojeniem strzeleckim w dniu 4 listopada, żegnani przez sanoczan. Pozostali żołnierze innych narodowości mogli opuścić batalion bez uzbrojenia.
Komitet bezkrwawo przejął władzę w całym mieście z rąk administracji austro-węgierskiej.
Pierwsze polskie patrole na ulice miasta, pod kierownictwem dh. kpt. Franciszka Stoka i dh. Mariana Szajny wyszły z Domu Sokoła wczesnym rankiem, 1 listopada 1918 r.
Na 1 listopada 1918 r., na godz. 1200 zwołał dh prezes Adam Pytel ogólne zgromadzenie członków „Sokoła". Na ten apel zebrała się liczna brać sokola i wśród ogólnego entuzjazmu po przybyciu delegacji, która odebrała komendę w mieście, koszary i magazyn wojskowy z rąk pułkownika, prezes Pytel zawiadomił zebranych o utworzeniu się rządu polskiego w Krakowie, o przejmowaniu władzy w miastach i powiatach, oświadczył dalej, że Sanok jest już pod władzą polską, że należy zasilić milicję sanocką, ponieważ wielu do tej milicji zgłosiło swój akces. Komendantem placu w mieście mianowano dh. kpt. Franciszka Stoka. Tak więc Sanok stał się częścią tworzącej się Niepodległej Polski i zabezpieczony został przed grożącym napadem Ukraińców, co było główną zasługą „Sokoła" sanockiego.
Obiekty wojskowe w Sanoku i Olchowcach objęli wyznaczeni przez polską komendę placu: kpt. Franciszek Stok i ppor. Jerzy Skoczyński.
Policję wojskową powierzono kpt. Eugeniuszowi Hoffmanowi, żandarmerię zorganizował por. Władysław Żarski, magazyn mundurów i wyekwipowania objął ppor. Tadeusz Piech. Na czele milicji miejskiej stanął por. inż. Mieczysław Nawarski.
Bronisław Kielar
Przejęcie sanockich Koszar – 31.10./1.11.1918 - youtu.be
Polonia Restituta 1 – cały film – Reżyseria: Bohdan Poręba – 1981
Polonia Restituta 2 – cały film