2018.04.26
Sanocki Korowód Bohaterów Historii – 2018
We czwartek, 26.04.2018 r. na sanocki Rynek przybyły DRUŻYNY szkół podstawowych i szkół średnich, które przygotowały ciekawe treści, stroje, występy.
Szczególnie dziękujemy DRUŻYNOM SP-4, I LO, I LO, które przedstawiły Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku jako organizację, która w bardzo znaczący sposób przyczyniła sie do odzyskania niepodległości przez Sanok i przez Polskę.
X Młodzieżowa Parada Niepodległości przeszła ulicami Sanoka. Uczniowie zaprezentowali najważniejsze sceny z historii Polski. To nie tylko barwny korowód, ale również świetna lekcja historii w zupełnie innej formie.
Pomysłodawcą tej ciekawej imprezy był Piotr Mazur. Impreza jest coraz ciekawsza i należy ją udoskonalać i kontynuować.
Po krótkiej prezentacji każdej ze szkół, z Rynku wyruszył barwny orszak, poprzedzony przez Sanocką Młodzieżową Orkiestrę Dętą „AVANTI”. Uczestnicy z uwagi nie niesprzyjająca aurę, nieco skrócili marsz, podążyli ulicami: 3 maja, Kościuszki, Mickiewicza, Piłsudskiego, aby ponownie przejść przez Rynek i złożyć wieniec pod pomnikiem „Synom Ziemi Sanockiej”.
Przy okazji prosimy obejrzeć wystawę: 1914-1918-sokol-a-niepodleglosc-dla-sanoka-i-dla-polski
Zdjęcia: Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar
Zdjęcia: http://www.sokolsanok.pl/galeria/korowod-bohaterow-historii
Treści, które zostały odczytane w czasie uroczystości:
1. SP-4
Komentarz do Parady Niepodległości – Szkoła Podstawowa nr 4 w Sanoku
Marzenia wielu pokoleń o wolnej i niepodległej Polsce spełniły się 11 listopada 1918 roku, kiedy Polska po 123 latach zaborów odzyskała niepodległość. Zanim to się stało, już wcześniej w Krakowie na terenie zaboru austriackiego powstała najważniejsza polska władza – Polska Komisja Likwidacyjna, której celem była likwidacja powiązań Galicji z Austro–Węgrami. W ślad za nią zaczęto tworzyć polskie struktury lokalnej władzy cywilnej i wojskowej w miastach byłego zaboru austriackiego m.in. w Sanoku. Już w październiku 1918 roku w Sanoku powstał Komitet Samoobrony Narodowej, w skład którego weszli: W. Ślączka, P. Biedka, A. Pytel, F. Giela, K. Zaleski.. Jednocześnie tworzyły się lokalne władze wojskowe mające na celu zapewnienie miastu porządku i bezpieczeństwa. Za to zadanie odpowiadali byli oficerowie armii austro-węgierskiej A. Kurka i F. Stok. Głównym ich celem było przejęcie władzy w Sanoku z rąk zaborcy. Sytuacja w Sanoku na przełomie października i listopada 1918 roku była bardzo trudna, ze względu na brak żołnierzy polskich, gdyż Austriacy wysłali wojsko polskie daleko od granic Galicji.
Wielkim zagrożeniem dla niepodległości Sanoka były skomplikowane kwestie narodowościowe, gdyż Ukraińcy rościli sobie pretensje do tych samych terenów co Polacy, w tym ziemi sanockiej i rozpoczęli tworzenie własnych sił zbrojnych.
Kolejnym niebezpieczeństwem było stacjonowanie w koszarach w Sanoku /przy ul. Mickiewicza/ wojsk austro-węgierskich – 45 Pułku Piechoty w liczbie ok. 1000 żołnierzy pod dowództwem ukraińskiego pułkownika Maksymowicza. Koniecznym stało się jak najszybsze zajęcie koszar przez sanoczan.
Po naradzie w Ratuszu sanoccy działacze niepodległościowi zadecydowali o przejęciu jednostki wojskowej. 1 listopada 1918 roku delegacja złożona z: P. Biedki, A. Pytla, W. Ślączki, M. Szajny F. Stoka, F. Gieli udała się do koszar do komendanta płk. Maksymowicza. Paweł Biedka oświadczył że w związku z faktem, że władze austriackie przestały istnieć, on jako burmistrz wolnego Królewskiego Miasta Sanoka w imieniu Gminy tymczasowo obejmuje władzę cywilną i wojskową, aż do powstania polskiego rządu centralnego. Zażądał oddania magazynów broni, mundurów oraz wszelkich obiektów wojskowych. Pod naciskiem tych żądań oraz asysty sympatyzujących z sanoczanami oficerami czeskimi płk. Maksymowicz oddał Polakom władzę nad koszarami. Dokonało się to bez rozlewu krwi. Wojsko zaborcze opuściło Sanok.
Ważna rolę w tych wydarzeniach odegrało TG „Sokół” wraz jego z prezesem druhem Adamem Pytlem. Wówczas to TG „Sokół” stało się centrum przygotowań do objęcia władzy w mieście. To z polecenia A. Pytla, druh kapitan Franciszek Stok prowadził ćwiczenia wojskowe dla ówcześnie działających Sokolich Drużyn Strzeleckich, Drużyn Strzeleckich, Sanockich Drużyn Bartoszowych i Oddziałów Sanockiego Skauta. Wsparciem dla delegacji przejmującej władzę w Sanoku były patrole sokołów, harcerzy, którzy 1 listopada 1918 roku wyszły z budynku Sokoła celem opanowania i zabezpieczenia najważniejszych obiektów tj. Poczty, Banku, Sądu.
Zdejmowano austriackie godła z budynków, w których mieściły się urzędy austriackie. Na budynkach państwowych i prywatnych zawieszano flagi polskie.
Mieszkańcy Sanoka zebrali się na Rynku, śpiewali pieśni patriotyczne, płakali z radości. Kolejnym zadaniem było zabezpieczenie miasta przed powracającym z frontu wojskiem zaborczym. Powołano milicję obywatelską oraz straż obywatelską.
Sporządziła Iwona Barszczewska-Menio – SP4 Sanok
2. I LO http://1losanok.pl/78-aktualnosci/688-x-mlodziezowa-parada-niepodleglosci-2018